در ادبیات نباید معجزه‌گرا باشیم/ حدود ۳۰۰ کتاب از متون کهن را بازخوانی کردم
علی شاهمرادی که داستان کوتاهش با نام «از قبل یکشنبه می‌شود» در شانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد تجلیل شد، در معرفی کتاب خود گفت: کتاب «از قبل یکشنبه می‌شود» مجموعه داستانی در دو بخش است که بخش اول کتاب داستان‌های قدیمی‌تری هستند که حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال پیش نوشته شدند. قسمت دوم کتاب ۱۴ داستان است که همه در یک مکان است و اسم‌ها تکرار می‌شود اما در شخصیت‌های متفاوتی ظاهر می‌شوند. مشخصه اصلی کار این است که در این کتاب تجربه‌گرایی را در داستان فارسی می‌بینیم. ما معمولاً کمتر به دنبال تجربه‌گرایی می‌رویم و چند خط داستان‌نویسی امن داریم که از آن پیروی می‌کنیم. برخلاف شعر که شاعران اهل تجربه‌گرایی هستند. در این کتاب من سعی کردم تجربه‌های تازه‌ه‌ای را در این داستان‌ها بگنجانم و خیلی هم به متون کهن رجوع کردم. نوشتن ۱۴ داستان کتاب دو سال و نیم طول کشید قبل از این کتاب حدود ۳۰۰ کتاب از متون کهن را بازخوانی کردم و از آنها یادداشت برداشتم. کتاب پر از بینامتن است.، یعنی گاهی در حد یک جمله و گاهی یک پاراگراف ارجاع دارد.
این نویسنده در توضیح دیگر شاخصه‌های کتاب برگزیده خود عنوان کرد: داستان‌های قدیمی‌تر بازخورد خوبی داشتند و قبل‌تر تعدادی از این داستان‌ها را به صورت تک داستان برای جوایز مختلف فرستادم و اتفاق خوبی افتاد. یکی از دلایلی هم که بعدتر به این نتیجه رسیدم که این مجموعه داستان را چاپ کنم همین بازخورد بود. این کتاب یک جور بینامتن و خلق زیبایی‌شناسی نو بر اساس متون قدیمی است. داستان‌های کتاب به‌روز هستند و اتفاقات امروزی را شکل می‌دهند اما ارجاعات یکی از پایه های کار است. سعی کردم از تکنیک‌های بینابینی رئالیسم جادویی و پست مدرن استفاده کنم.
این تجلیل‌شده درباره وضعیت داستان کوتاه امروز ایران گفت: این کتاب اثر دوم تألیفی من است. اگر با سطح اول ادبیات دنیا مقایسه کنیم متأسفانه عقب هستیم و نمی‌توانیم در ادبیات داستانی حرف زیادی برای گفتن داشته باشیم. اولین قدم هم پذیرفتن این موضوع است که مشکلاتی داریم بعد باید دید دلیل اینکه چه در بخش رمان و چه در داستان کوتاه نقد گریزیم چیست. متأسفانه ما از نقد فراری هستیم درحالیکه به گفته والتر بنیامین «یک کتاب را باید ویران کنید تا بتوانید بسازید».
وی ادامه داد: متأسفانه ما به همین نقطه راضی شده‌ایم. رشد و کمک به ادبیات نیازمند یک اتفاق جمعی است. بهترین سال‌های ادبیاتمان به خاطره گعده‌ها و پاتوق‌های ادبی دهه ۴۰ است که دور هم جمع می‌شدند و نظرات رد و بدل می‌شد. معمولاً خیلی زود می‌خواهیم به همه چیز برسیم و نگاه معجزه گرا داریم. به قول سنایی «گرد دریا و رود جیحون گرد / ماهی از تابه صید نتوان کرد». / ایبنا
بنیاد قلم