گذری بر آثار یک راوی عاشق و صمیمی به بهانه زادروزش؛ ابراهیمی در «خانه‌ای برای شب»، «یک عاشقانه آرام» را زمزمه کرد
نادر ابراهیمی از نویسندگان پرکاری بود که در حوزه‌های مختلف ادبیات بزرگسال و کودک و نوجوان طبع‌آزمایی کرد و چنان ساده و صمیمی نوشت که هنوز پس از 15 سال از درگذشتش آثارش در زمره پرخوان‌ترین کتاب‌های بازار نشر هستند.
نوشتن را از 16 سالگی آغاز کرد و در 1342 نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌ای برای شب» به‌چاپ رساند و در زمان حیاتش توانست بیش از 100 کتاب در حوزه ادبیات بزرگسال و کودک و نوجوان و نیز نمایشنامه، فیلمنامه و پژوهش از خود به یادگار بگذارد.
«خانه‌ای برای شب» داستان ماهیگیر پیری است که به دنبال تاریکی و سرمای شب‌های زمستان به هر چه فانوس لعنت می‌فرستد و بر آن میشود که به شکار خورشید برود و برای آن تور پهن کند!
دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ابراهیمی شرح کاملی از زندگی و فعالیت‌های وی را شامل میشود. کتاب «ابن مشغله» روایت ساده‌ای از تلاش‌های مردی است که می‌خواهد سربلند و با عزت زندگی کند و از کشیدن آب حوض تا کار در چاپخانه و حسابداری حجره فرش فروشی را تجربه می‌کند. «ابوالمشاغل» را نیز در ادامه کتاب «ابن مشغله» نوشته است.
کتاب «آتش بدون دود» از جمله برجسته‌ترین تالیفات وی در هفت جلد است که هر جلد آن داستان جداگانه‌ای را با تضادها و ماجراهای خاص خودش شامل میشود. این ماجراها در ترکمن‌صحرا رخ می‌دهد و حال و هوای انقلابی دارد. ابراهیمی براساس این رمان، سریالی تلویزیونی نیز با همین نام، ساخت که مخاطبان و علاقه‌مندان بسیاری را به خود جذب کرد.
ابراهیمی در کتاب «تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ» داستانی علمی تخیلی را روایت کرده و «لوازم نویسندگی» وی نتیجه تدریس چندین ساله ابراهیمی در رشته‌های ادبیات داستانی، فن فارسی‌نویسی، عناصر اساسی داستان و فیلمنامه‌نویسی است.
«براعت استهلال یا خوش‌آغازی در ادبیات داستانی» ابراهیمی پژوهشی ادبی در ادبیات داستانی است. معنا، تعریف و کارکرد خوش‌آغازی در ادبیات داستانی، انواع خوش‌آغازی، استهلال موضوعی، استهلال شخصیتی، استهلال زبانی و بیانی، استهلال فضایی و حرکتی، استهلال محتوایی، استهلال تصویری، استهلال بافتی، استهلال سبک، استهلال مرکب و ممزوج و گونه‌های دیگر استهلال و در نهایت بخشی با عنوان پایانه، فصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند.
«افسانه باران» مجموعه‌ای از داستان‌ها و دل‌نوشته‌های نادر ابراهیمی است. شهر صبور، حساب پس انداز، افسانه باران، عقیق، شادی‌های از دست رفته، برخورد، کنگره جانوران، حکایت عبرت‌انگیز آن سه ماهی، رابطه، آنها برای چه برمی‌گردند، تسلیم‌شدگان و آن سوی تسلیم داستان‌های این مجموعه‌اند که هرکدام فضای درونی خاص خود را دارند.
کتاب «رونوشت، بدون اصل» روایتی متفاوت از مفهوم زندگی و مرگ، جنگ، توهم، عشق، مبارزه، وطن‌خواهی و سکوت است. کتاب شامل هفت داستان است که هر کدام موضوعی متفاوت دارند.
«سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد» دارای 10 بخش است که بخش اول حالتی توصیفی دارد و در قالب داستانی نمی‌گنجد. سخن از ورود مردی است که از دریا برآمده و یک راست به منزل راوی می‌آید و در پی آن مریدی راوی مشخص و تعریف و تمجیدهای از خود مطرح میشود، در بخش دوم، داستان به دوران نوجوانی امام برمی‌گردد و در آنجا شخصیت‌هایی چون صاحبه بانو عمه امام و حاج آقا مرتضی برادر امام مطرح می‌شوند، سومین بخش به دیدار سوم مربوط میشود. در آنجا حضرت امام در دوران جوانی به سر می‌برند و با مدرس آشنا می‌شوند و بخش‌های بعدی به ترتیب دنباله این سه دیدار است.
ابراهیمى در کتاب «صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها» با ارائه تاریخ تحلیلى 5000 سال ادبیات داستانى ایران از آغاز تصوف تا حمله غزنویها و 200 نمونه منتخب و تحلیل و مقایسه آنها، مسئله الگوبردارى از داستان‌هاى ایرانى را بررسى کرده است؛ اما از میان آثارش، «مردی در تبعید ابدی» در شرح سرگذشت ملاصدرا و نیز «بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم»، «چهل نامه کوتاه به همسرم» و «یک عاشقانه آرام» پرفروش‌ترین آثار وی بوده‌اند که هنوز نیز به چاپ می‌رسند.
«بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم» سال 1345 به چاپ اول رسید و تا سال 1380 به چاپ دوازدهم رسید. این داستان با فضایی کاملا سیال و بی‌زمان پیش می‌رود.
«یک عاشقانه آرام» داستانی بلندتر با همان حس و حال است. این داستان با پرش‌های زمانی نیست و داستان جز در بعضی یادآوری‌ها زمانی خطی دارد. عاشقانگی ابراهیمی در این کتاب یک عاشقانگی اندیشمند است؛ عشقی که با پویش و زایش و درخشش همراه شده و از عادت و رکود و خمودی دور است.
«چهل نامه کوتاه به همسرم» واگویه‌های ابراهیمی با همسرش است و عشق در لابه‌لای واژگان تمام آثار ابراهیمی فریاد می‌زند.
ابراهیمی در زمینه ادبیات کودکان با آثار برجسته خود جایزه نخست براتیسلاوا، جایزه نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه کتاب برگزیده سال ایران و چندین جایزه دیگر را دریافت کرده و از جمله کتاب‌هایش در این حوزه می‌توان به کلاغ‌ها، سنجاب‌ها، دور از خانه، قصه گل‌های قالی، پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی، بزی که گم شد، من راه خانه‌ام را بلد نیستم، سفرهای دورودراز هامی و کامی در وطن، پدر چرا توی خانه مانده‌است، جای او خالی، جای تو خالی، جَنگ بزرگ از مدرسه امیریان، مامان! من چرا بزرگ نمی‌شوم، روزی که فریادم را همسایه‌ها شنیدند و آدم وقتی حرف می‌زند چه شکلی میشود؟ اشاره کرد.
سیمین دانشور تاکید کرده است: «نادر ابراهیمی در معرفی ادبیات به کودکان این سرزمین کمک بسیاری کرد. کار بزرگ و نادرِ او معرفی و شناساندن ادبیات به کودکان از طریق قصه‌هایش بود و این شناخت برای کودکان بسیار ارزنده و درخور توجه است. علاوه بر آثار او در زمینه ادبیات کودک، کارهایش در ادبیات بزرگسال نیز بسیار ارزنده است که بسیاری از آنها را دوست دارم.»
بنیاد قلم